Głównym elementem dekoracyjnym hortensji są kwiaty. Czy krzew w ogóle zakwitnie i ile będzie kwiatów, zależy między innymi od zabiegu cięcia. Aby prawidłowo przeprowadzić zabieg, konieczna jest wiedza, które pędy wytwarzają pąki kwiatowe.

Hortensje pod tym względem dzielą się na dwie grypy:

• wytwarzające kwiatostan na pędach zeszłorocznych czyli starszych
• na pędach tegorocznych.

Niewiedza może skutkować usunięciem pędów, które wytworzyły pąki, a to spowoduje, że nasz krzew zostanie pozbawiony swojej ozdoby.

Popularne gatunki i odmiany

Dlatego warto zapoznać się z najczęściej występującymi w naszym kraju gatunkami oraz odmianami hortensji, ze szczególnym uwzględnieniem informacji do której grupy należy roślina, którą posiadamy, ponieważ od tego zależy termin oraz sposób przeprowadzenia zabiegu pielęgnacyjnego jakim jest cięcie.

Hortensja ogrodowa - Hydrangea macrophylla

Jest to najpopularniejszy i chyba najczęściej spotykany w naszym kraju gatunek hortensji.

W Japonii i Korei, skąd pochodzi osiąga do 4 m wysokości i występuje w bardzo dużej ilości odmian.

W Polsce uprawiany głównie w doniczkach, ponieważ niezbyt dobrze znosi niskie temperatury.

W cieplejszych rejonach kraju uprawiany również w gruncie, jednak wymaga wtedy zabezpieczenia przed mrozem.

Osiąga 1 – 1,5 m wysokości, a w doniczkach, do 1 m.

Zakwita najczęściej w miesiącach czerwiec – lipiec, niekiedy jeszcze w sierpniu.

Na zwykle nagim, niekiedy owłosionym pędzie znajduje się duży, wypukły lub płaski kwiatostan, w zależności od odmiany rośliny oraz pH gruntu, w kolorach białym, różowym, czerwonym oraz niebieskim.

Im bardziej kwaśny odczyn podłoża, tym bardziej niebieski kolor kwiatów. Związane to jest z dostępnością jonów glinu.

Liście krzewu eliptyczne lub jajowate.

Zalążki kwiatów powstają na pędach zeszłorocznych, tak więc zabieg cięcia przeprowadzamy wiosną, usuwamy przemarznięte, słabo wykształcone oraz chore pędy.

Natomiast, bezpośrednio po kwitnieniu należy przyciąć same kwiatostany, ale trzeba uważać by nie obciąć lub uszkodzić pąków, powstałych pod nimi, ponieważ z nich w następnym roku powstaną kwiatostany.

Hortensja dębolistna - Hydrangea quercifolia

Krzew osiągający do 1,5 m wysokości, pochodzi z południowo – wschodnich stanów USA.

Charakterystyczną cechą tych roślin są bardzo dekoracyjne liście w kształcie liści dębu – stąd nazwa, które w jesieni uzyskują kolor czerwony i brązowy.

Zakwita pod koniec lipca i we wrześniu, ma białe kwiaty w kształcie stożka, które różowieją w końcówce kwitnienia.

Podobnie jak w przypadku hortensji ogrodowej, kwiatostany zawiązują się na starych, zeszłorocznych pędach, więc zabieg cięcia przeprowadza się na wiosnę, ograniczając go do usunięcia przemarzniętych i chorych fragmentów pędów, tak by nie obciąć zalążków nowych kwiatów.

Hortensja bukietowa - (Hydrangea paniculata)

Ten gatunek wywodzi się z Azji – występuje w południowo - wschodnich Chinach, Japonii i na Sachalinie, gdzie osiąga do 4 m wysokości.

W naszych warunkach dorasta do 2 m, a co ważne jest bardziej odporny na mróz i wytwarza zalążki kwiatów, w przeciwieństwie do hortensji ogrodowej i dębowej na pędach tegorocznych.

Tak więc nie grozi mu przemarznięcie pąków, kwitnie w sierpniu i wrześniu.

Może być uprawiana w formie drzewka, przykładem może być popularna odmiana „Grandiflora”, która bardzo ładnie się prezentuje w takim kształcie.

Hortensja bukietowa ma proste pędy na których znajdują się niezwykle efektowne, duże, stożkowate kwiatostany w kolorze białym, które stopniowo, w okresie przekwitania zmieniają kolor na różowy, aż do czerwonego.

Liście tego krzewu, mają szorstki spód, kształt jajowaty lub eliptyczny, o ostrych końcach.

Ponieważ hortensja bukietowa wytwarza kwiaty na pędach tegorocznych, zabieg cięcia przeprowadza się wczesną wiosną, marzec – kwiecień. Wysokość cięcia ok. 10 do 20 cm nad gruntem, jednak zaleca się, aby cięcia dokonać nad 4 pąkiem.

Hortensja krzewiasta (drzewkowata) - (Hydrangea arborescens)

Pochodzący ze wschodnich rejonów Stanów Zjednoczonych krzew, dorastający do 2 m wysokości. Gatunek, jak na hortensje dosyć odporny na mróz. Dlatego nadaje się do uprawy na terenie naszego kraju.

Hortensja krzewiasta kwitnie od lipca do połowy września.

Stosunkowo cienkie pędy wyginają się do ziemi, ponieważ obciążone są dużymi, o średnicy do ok. 20 cm, zwykle kulistymi kwiatostanami w kolorze białym lub zielonkawym, które pod koniec kwitnienia przebarwiają się na różowo.

Duże, eliptyczne, jasnozielone liście o ząbkowanych brzegach, osadzone są na długich ogonkach.

Hortensja krzewiasta należy do krzewów wytwarzających zalążki kwiatowe na pędach tegorocznych, cięcie i to dosyć radykalne należy wykonać na wysokości 10 – 20 cm nad ziemią na wiosnę w marcu lub kwietniu.

Ten sposób przeprowadzenia zabiegu pozwoli wytworzyć lepiej rozwinięte, mocniejsze i sztywniejsze pędy. Najpopularniejszą odmianą jest wielkokwiatowa "Grandiflora”.

Hortensja kosmata - (Hydrangea aspera)

W naturalnych warunkach, w środkowych Chinach ten gatunek hortensji osiąga do 4 m wysokości. W naszym, polskim klimacie jej wysokość jest nieco mniejsza i może wynosić 2 – 3 m.

Krzew tworzy dużą ilość odrostów korzeniowych, warto wziąć to pod uwagę przy wyborze stanowiska do uprawy, które powinno mieć odpowiednio dużą powierzchnię.

Roślina tworzy grube i sztywne pędy, które w początkowym okresie wzrostu pokryte są kutnerem – gęstymi włoskami o długości ok.4 – 5 mm. Wraz z wiekiem pędy pokrywają się łuszczącą korą.

Roślinę porastają duże lancetowate, ciemnozielone liście osadzone na ogonkach długości 5 – 10 cm.

Hortensja kosmata charakteryzuje się dużymi, pięknymi kwiatostanami o średnicy nawet 30 cm.

Kwiatostan składa się z dużej ilości małych kwiatków najczęściej w kolorze niebieskim lub fioletowym. Dookoła otoczony jest przez kilka większych, białych kwiatków o średnicy 3 – 5 cm.

Okres kwitnienia przypada na sierpień i wrzesień.

Dla prawidłowego rozwoju warto regularnie roślinę nawozić odpowiednimi nawozami, dostarczenie składników pokarmowych w dużej mierze zagwarantuje obfite kwitnienie.

Ponieważ, ten gatunek narażony jest na atak szkodników, najczęściej mszyc, a także rozwój chorób roślin, warto co jakiś czas dokładnie oglądnąć roślinę i natychmiast dokonać stosownego oprysku.

Na zimę koniecznie całą roślinę należy zabezpieczyć przed mrozem.

Hortensja kosmata należy do grupy krzewów wytwarzających zalążki kwiatowe na starszych pędach, dlatego nie należy jej ciąć.

Jedynie na wiosnę trzeba usunąć uszkodzone i przemarznięte fragmenty pędów, pozostawiając zdrowe zalążki kwiatów, które bardzo dobrze odrastają i ładnie zakwitają.

Hortensja pnąca - (Hydrangea petiolaris)

Ojczyzną tego gatunku hortensji jest wschodnia Azja, gdzie osiąga ponad 20 m wysokości. W naszym klimacie dorasta do 8 m, dobrze znosi niskie temperatury i nie wymaga zabezpieczenia przed mrozem.

Jest to pnącze, które zaczepia się za pomocą czepnych korzeni przybyszowych.

Obsadza się nią budynki, mury, płoty, a nawet drzewa, gdzie wykorzystuje wszelkie nierówności powierzchni do zaczepiania się. Można również przygotować specjalną konstrukcję, po której będzie się wspinać.

Roślina może być bardzo atrakcyjną ozdobą ogrodu przez dużą część roku, bowiem jej elementami dekoracyjnymi są w okresie zimowym pędy, przybierające czerwonobrunatną barwę, a następnie wcześnie pokazujące się błyszczące, zielone liście, które w jesieni zmieniają barwę na żółtą, a na zimę opadają.

W okresie od czerwca do lipca, ukazują się białe, duże (ok.25 cm średnicy) kwiatostany, które stanowią jej największą ozdobę.

W przypadku hortensji pnącej, dla jej dobrego rozwoju, ważny jest dobór odpowiedniego stanowiska. Roślina nie przepada za słońcem, woli miejsce osłonięte i zacienione, ostatecznie w półcieniu, najlepsze będzie od strony północnej albo wschodniej.

Niestety, nawet w przypadku zachowania zasad uprawy hortensji pnącej, pierwsze kwiaty zobaczymy dopiero po 4 – 5 latach po posadzeniu.

Również w pierwszych latach wzrost rośliny nie jest zbyt imponujący i wynosi ok. 0,5 m rocznie, w późniejszym czasie zwiększa się do 1 m w ciągu roku.

Hortensja pnąca nie wymaga cięcia.

Hortensja piłkowana - (Hydrangea serrata)

W warunkach naturalnych porasta górzyste rejony Korei i Japonii, stąd stosunkowo dobrze znosi niskie temperatury.

Mimo tego, w naszych warunkach warto na zimę zastosować osłony i zabezpieczyć krzew przed mrozem.

Najlepszym stanowiskiem dla niej jest osłonięte od wiatru słoneczne miejsce.

Jest to niski krzew, do 1 m wysokości.

Gęste, cienkie pędy porastają duże ząbkowane, zielone liście, które na jesień przebarwiają się na czerwono.

Cięcie należy wykonać najlepiej co roku na wiosnę, roślina zakwita na pędach jednorocznych. Zaleca się, aby cięcie wykonać możliwie nisko, działa ono korzystnie na roślinę i powoduje obfite kwitnienie.

Jak pielęgnować hortensje.

Na temat chorób i szkodników atakujących hortensje traktuje ten artykuł.

Tutaj znajduje się galeria hortensji.